De ultieme gids: hoe plant je een boom stap voor stap?

De ultieme gids: hoe plant je een boom stap voor stap?

Een boom planten lijkt eenvoudig, maar wie wil dat zijn boom écht goed groeit, doet er goed aan om het zorgvuldig aan te pakken. Een goed geplante boom heeft jarenlang  plezier, groeit sneller aan, en blijft gezonder. In deze complete gids leggen we je stap voor stap uit hoe je een boom op de juiste manier plant, wanneer het ideale moment is, en waar je op moet letten bij de verzorging daarna.

Waarom je het beste wel een boom goed moet planten

Veel mensen graven een gat, zetten de boom erin en hopen dat het goedkomt. Toch zien we vaak dat bomen na een paar maanden slap gaan hangen, geen bladeren krijgen of zelfs afsterven. Dat komt bijna altijd door een verkeerde start: te diep geplant, slecht grond of te weinig water.

Een goed geplante boom:

• groeit sneller aan, 
• krijgt sterkere wortels,
• heeft minder kans op ziektes,
• en blijft jarenlang mooi in vorm.

Met de juiste voorbereidingen kun je het allemaal voorkomen.

De juiste plek kiezen

Elke boom heeft zijn favoriete plek. De één houdt van zon, de ander van halfschaduw. Let bij het kiezen van de locatie op deze punten:

Zon en licht

• Mediterrane bomen zoals olijven houden van veel zon en warmte.
• Inheemse soorten zoals haagbeuk doen het ook goed in licht schaduw.

Beschutting

• Jonge bomen kunnen slecht tegen harde wind. Kies dus bij voorkeur een plek uit de wind, bijvoorbeeld naast een schutting, muur of andere beplanting.

Ruimte om te groeien

• Houd rekening met de uiteindelijke grootte van de boom. Wat nu een klein boompje lijkt, kan over vijf jaar flink wat ruimte innemen. Kijk ook naar ondergrondse leidingen, verharding en naburige planten.

Staat de boom te dicht bij een muur of hek, dan kunnen de wortels zich niet goed ontwikkelen. Houd minimaal 1,5 meter afstand.

Wanneer kun je het beste planten?

De beste periode om bomen te planten is van oktober tot maart, zolang het niet vriest. In deze periode rust de boom, en kan hij zijn energie gebruiken om nieuwe wortels te vormen.

• Najaar (oktober-december): ideaal, omdat de grond nog warm is.
• Vroege lente (februari-maart): ook prima, mits je genoeg water geeft.

Vermijd vorstperiodes: bevroren grond beschadigt de wortels en maakt het moeilijk om goed aan te slaan. 

Wat heb je allemaal nodig?

Een goede voorbereiding scheelt veel werk achteraf. Zorg dat je het volgende bij de hand hebt:

• Een schep of spade
• meetlint of touw
• Twee boompalen en een boomband
• Grondverbeteraar of compost
• Water
• Eventueel een gietrand of waterzak

Extra handig: een kruiwagen om aarde te mengen en verplaatsten.

Het plantgat graven

Graaf een gat dat ongeveer twee keer zo breed is als de kluit van de boom, maar niet dieper. De bovenkant van de kluit moet gelijk liggen met de grond, nooit eronder.

1. Maak de ondergrond goed los, zodat de wortels makkelijk kunnen groeien.
2. Meng wat compost of tuinaarde door de uitgegraven grond om de bodem te verrijken.
3. Controleer of het water goed kan doorlopen, stilstaand water zorg voor wortelrot. 

Twijfel je over de afwatering? Vul het gat met water en kijk of het binnen een uur is weggezakt. Zo niet, verbeter de drainage met wat grind of zand onderin.

De boom plaatsen

Zet de boom in het midden van het gat. Controleer met een stok of de bovenkant van de kluit gelijk is aan de grond.

• Maak eventuele samengeperste wortels aan de buitenkant voorzichtig los.
• Zorg dat de boom recht staat (kijk van meerdere kanten).
• Vul het gat voor de helft met aarde, druk licht aan en geef alvast wat water.
• Vul daarna verder tot de bovenkant van de kluit net bedekt is en druk stevig aan.

Het water helpt om lucht uit de grond te krijgen, zodat de wortels goed contact maken met de aarde.

Boompalen plaatsen

Boompalen zijn essentieel voor jonge bomen. Ze zorgen dat de boom niet scheef waait en dat de wortels rustig kunnen hechten.

• Kleine bomen (tot 3 meter): 1 paal.
• Grote bomen: 2 palen, verbonden met een boomband in een 8-vorm.

Zorg dat de band stevig zit. Controleer de boomband elk seizoen. Als de stam dikker wordt, moet je de band iets losser zetten.

Water geven

Water is de sleutel tot succes. Een nieuwe boom heeft veel vocht nodig om goed aan te slaan, vooral in de eerste maanden.

Hoe vaak geef je water?

• Eerste maand: 2-3 keer per week flink wat water.
• Daarna: 1 keer per week, afhankelijk van het weer. 
• Bij warmte of droogte: vaker, maar liever minder vaak veel water dan vaak een beetje.

Gebruik bij voorkeur een gietrand of waterzak zodat het water langzaam bij de wortels komt. Een boom met diepe wortels is sterker, gezonder en droogtebestendiger.

Let op: potbomen drogen sneller uit dan bij bomen in volle grond. Controleer ze regelmatig.

Nazorg na het planten

De eerste 6 maanden zijn cruciaal. Geef de boom de juiste aandacht, en hij zal jarenlang goed groeien.

• Onkruidvrij houden: gras en onkruid nemen water en voeding weg.
• Bodem bedekken: een laagje boomschors of mulch houdt vocht vast.
• Controleer watergift: de grond mag niet kurkdroog of drassig zijn.
• Voeding: na het eerste groeiseizoen kun je wat natuurlijke mest toevoegen.
• Boompalen verwijderen: meestal na 1 tot 2 jaar, als de boom stevig geworteld is.

Kijk in het voorjaar naar de nieuwe scheuten, dat is het teken dat de boom goed is aangeslagen.

Veelgemaakte fouten

We zien soms dat er regelmatig onbewust dezelfde fouten maken. Hieronder de meest voorkomende, én hoe je ze kan voorkomen:

1. Te diep planten: hieronder verstikt de stamvoet en gaat de boom rotten.
2. Verkeerde grondsoort: kleigrond is te zwaar, zandgrond te droog. Meng compost om dit te verbeteren.
3. Geen boompalen: wind kan de wortels los trekken.
4. Te weinig water: vooral in de eerste weken.
5. Vergeten nazorg: onkruid, te strakke boombanden of droogte zorgen voor schade.

Tot slot

Een boom planten is meer dan alleen een gat graven. Het is investeren in de toekomst van je tuin, in schaduw, sfeer en natuur. Met een goede voorbereiding, de juiste grond en wat aandacht in de eerste maanden, groeit jouw boom uit tot een sterke blikvanger waar je jarenlang van geniet.