Hoe herken je een zieke boom en wat kan je er aan doen?

Hoe herken je een zieke boom en wat kan je er aan doen?

Bomen lijken sterk en onverwoestbaar, maar ok zij kunnen ziek worden. Soms gaat dat langzaam, waardoor je het pas merkt als de boom er slecht uitziet. Gelukkig kun je veel doen als je op tijd bent.

In deze blog lees je hoe je een ziek boom herkent, wat de oorzaken kunnen zijn en wat je kunt doen om hem te helpen herstellen, of de boom nu in een pot of in de grond staat.

Waarom worden bomen ziek?

Een boom kan ziek worden door allerlei oorzaken. De meest voorkomende zijn:

• Schimmels of bacteriën die via de bast of wortels binnendringen.
• Insecten zoals luizen, kevers of rupsen die bladeren of takken aantasten.
• Slchte standplaats, bijvoorbeeld te natte of droge grond.
• Tekort aan voeding of verstoorde wortelgroei. 
• Vorst, storm of zonverbranding, vooral bij jonge bomen.

Soms is er maar één oorzaak, maar vaak is het een combinatie van factoren. Een verzwakte is bijvoorbeeld gevoeliger voor ziektes en plagen.

Hoe herken je een zieke boom?

Een gezonde boom groeit rustig door, heeft stevige takken en frisgroen blad. Een zieke boom laat juist het tegenovergestelde zien. Let vooral op deze signalen:

• Bladeren verkleuren of vallen vroegtijdig af. 

Wanneer bladeren geel, bruin of zwart worden terwijl het geen herfst is, betekent dat vaak dat de boom te weinig voeding of water krijgt. Zitten er vlekken of witte aanslag op? Dan is het meestal een teken van schimmel, zoals meeldauw.

• Dode of rotte takken.

Droge of breekbare takken wijzen op sapverlies of wortelproblemen. Bij bomen in de grond kan dat komen door verdichte grond of wortelrot; bij bomen in pot vaak door te weinig ruimte of slechte afwatering.

• Bast die loslaat of donkere plekken krijgt.

De bast is als de huid van de boom. Laat die los, krijg je scheuren of zie je zwarte plekken? Dan is er waarschijnlijk sprake van een infectie, vorstschade of te veel zon.

• Gaatjes of kleverige plekken op stam.

Kleine gaatjes duiden vaak op insecten die zich in het hout boren. Kleverige druppels of hars wijzen erop dat de boom zich probeert te verdedigen tegen die plagen.

• De boom groeit niet of lijkt slap.

Als je merkt dat de boom niet meer groeit of er niet stevig uitziet, krijgt hij waarschijnlijk niet genoeg voeding of zuurstof bij de wortels.

Wat kan je doen aan een zieke boom?

Het belangrijkste is om de oorzaak te vinden. Hieronder lees je wat je zelf kunt doen, afhankelijk van de situatie.

• Controleer de grond. Voelt de grond rond de boom te nat of juist kurkdroog aan?

Te nat: verbeter de afwatering door de grond los te maken of grind toe te voegen.

Te droog: geef meer water, vooral bij warm weer of zandgrond. Zorg altijd voor een goede balans, te veel water is net zo slecht als te weinig water.

• Geef verse voeding. 

Een boom heeft, net als andere planten, voeding nodig om sterk te blijven. Gebruik in het voorjaar een organische meststof die past bij het soort boom. Bij bomen in pot kan je ook kiezen voor langwerkende korrels of verse potgrond.

• Snoei zieke of dode takken weg. 

Snoei takken die duidelijk of aangetast zijn met een scherpe snoeischaar. Doe dit bij droog weer, zodat er geen schimmel in de snoeiwonden komt. Snoeien helpt de boom om zijn energie te richten op gezonde delen.

• Bestrijd plagen op een natuurlijke manier.

Bij luizen, rupsen en kevers kun je biologische middelen gebruiken, zoals een zeepoplossing of neemolie. vermijd chemische bestrijdingsmiddelen, want die kunnen de boom en de grond schaden.

• Bescherm de boom tegen weersinvloeden.

Bij jonge bomen kun je de stam beschermen tegen vorst of felle zon met boombeschermers of jute. Ook mulch (bladeren, houtsnippers of stro) rond de voet helpt de grond vochtiger en gezonder te houden.

Bomen in pot: extra kwetsbaar

Bomen in pot hebben extra aandacht nodig, omdat ze beperkt wortelruimte hebben. Ze drogen sneller uit, krijgen sneller voedingstekort en zijn gevoeliger voor kou.

Heb je een zieke boom in pot?

• Controleer de drainagegaten.
• Verpot de boom eventueel in verse grond.
• Zet hem tijdelijk op een beschutte plek.

Zo kan hij herstellen en weer op kracht komen.

Wanneer moet je een specialist inschakelen?

Soms lukt het niet om de boom zelf te redden. Bel een boomverzorger of een hovenier als:

• De bast in grote stukken loslaat.
• De boom instabiel of scheef staat.
• Er zwammen of paddenstoelen bij de wortels groeien. 
• De ziekte zich snel verspreidt naar andere bomen.

Een specialist kan beoordelen of de boom nog te redden is en wat de juiste aanpak is.

Zo houd je je boom gezond

Voorkomen is altijd beter dan genezen. Met deze tips houd je je boom sterk en vitaal: 

• Geef regelmatig water, maar niet te veel water.
• Zorg voor goede grond en afwatering. 
• Bemest in het voorjaar.
• Controleer af en toe op insecten of schimmel. 
• Snoei jaarlijks lichte dode takken weg.